Sıfır Atık 5 yaşında

Sıfır Atık 5 yaşında

Sıfır Atık 5 yaşında

Sayın Emine Erdoğan Hanımefendi’nin teşrifleriyle, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum’un ev sahipliğinde Sıfır Atık projesinin 5. Yılında; 3. Sıfır Atık Zirvesi ve Ödül Töreni düzenlenecek.

23 Aralık 2022 Cuma günü İstanbul Haliç Kongre Merkezi’nde düzenlenecek zirvenin ana teması İklim ve Gençlik. Cem Öğretir ve Seda Öğretir’in sunacağı zirve; sadece atıklardan yapılan eserlerden oluşan Deniz Sağdıç’ın Sıfır Noktası Sergisiyle başlayacak.

Zirvenin ilk bölümünde ‘İklim İçin Gençlik Hareketi” Paneli düzenlenecek. Güven İslamoğlu’nun moderatörlüğünü yapacağı panelde; Plogger Erik Ahlström, Belgesel Yapımcısı Doğan Akdoğan, Fazla Gıda Kurucusu Olcay Silahlı, Yuvam Dünya Kurucu Başkanı Kıvılcım Kocabıyık, Let’s Do It! Türkiye Ülke Koordinatörü Cengiz Kasak, Akademisyen Meriç Lütfü Avsever söz alacak.

Zirve Yazar Sümeyrâ KILINÇ’ın moderatörlüğünde “Ortak Evimiz Dünya” söyleşisiyle devam edecek.

Öğleden sonraki oturum Sayın Emine Erdoğan Hanımefendi’nin teşrifleriyle yapılacak, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Sayın Murat Kurum katılacak.

Emine Erdoğan’ın teşrifleri sonrası “Yıl 2053 atıksız bir dünya” içeriğiyle bir müzikal sergilenecek.

Ardından Sıfır Atık 5. Yıl Filmi gösterilecek ve konuşmalara geçilecek.

2 iklim elçisinin konuşması sonrası Sri Lanka ve Lübnan Çevre Bakanlarının konuşmaları, Sn. Murat Kurum’un konuşmaları, ardından Sn. Emine Erdoğan Hanımefendi’nin hitapları gerçekleşecek. Konuşmaların bitiminde Sıfır Atık Ödül Töreni yapılacak. 12 kategoride (Yerel Yönetim, En İyi Uygulama, Sürdürülebilirlik, Yenilikçilik, Spor, Bilim, Kültür ve Sanat , Medya, Çevre Kahramanları, Sosyal Sorumluluk, Sivil Toplum, Girişimcilik, Katkı Verenler) 48 ödül verilecek.

MASTERCHEF’LER SIFIR ATIK ZİRVESİNDE

Zirveye Masterchef programının 3 şefi de katılacak ve Sıfır Atık Mutfağı kurulacak. Sayın Emine Erdoğan Hanımefendinin de ziyaret edeceği mutfakta, Masterchef programı şefleri tarafından Sıfır Atık yemekleri pişirilecek.

Etkinlikte ayrıca;

• Deniz Sağdıç ile birlikte atık malzemeler kullanarak Kauai kuşu sanat eserine dönüştürülecek.
• 2020 yılında Sayın Emine Erdoğan Hanımefendi ve Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Sayın Murat Kurum tarafından GPS işaretlemesi yapılarak denize salınan deniz kaplumbağalarının iki senelik kayıtlı seyahatlerinden elde edilen datalar ile oluşturulan ‘‘EVİMİN YOLLARI” isimli dijital sergi fuaye alanında katılımcılar ile buluşacak.

• Bursa Yıldırım Belediyesi tarafından hizmet veren kompost makinası atölyede yer alacak olup katılımcıların kendi evlerinde doğal yollardan kompost uygulamasını nasıl yapacaklarını öğrenebilecekleri bir atölye çalışması gerçekleştirilecek.
• Sektör temsilcilerinin stantlarında geri dönüşüm etkinlikleri gerçekleştirilecek.

ATIKSIZ ZİRVE

Zirvede plastik malzeme kullanılmayacak, geri dönüştürülmüş malzemelere baskı yapılacak.

Kurulan stantlar da ahşap malzemelerden oluşacak. Bu malzemeler zirve sonrasında geri döünüştürülerek yeniden kullanılabilecek, yeniden kullanılmayacak olanlar atık merkezine götürülerek teslim edilecek.

Zirveye ilişkin bilgiler yazılı baskılar yerine dijital ekranlar kullanılarak verilecek.

Kongre merkezinin her bir köşesinde sıfır atık ayrıştırma kutuları yer alacak.

SIFIR ATIK KAHRAMANLARI DAVETLİ

Atık toplayıcıları için yakın zamanda Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum’un imzasıyla genelge yayımlanmış, Atık Toplayıcılarına mesleki statü kazandırılmıştı. Atık toplayıcıları da kendilerine verilen araçlarla zirvede olacak.

Davetliler arasında ayrıca akademisyenler, yazarlar, sanatçılar, sporcular, sivil toplum kuruluşu temsilcileri, İstanbul’daki okul ve üniversitelerin Sıfır Atık sorumluları, çevre müfettişleri, iklim elçileri, medya temsilcileri yer alıyor.

DEPOZİTO MAKİNALARI DA ALANDA OLACAK

Türkiye Çevre Ajansı Depozito Bilgi Yönetim Sistemi çalışmalarında sona geldi. 2023 yılı itibarıyla kademeli olarak Türkiye’nin dört bir yanında sistem işlemeye başlayacak.

2023’ün sonuna kadar tüm il ve ilçelerimizde en az 2.000 depozito iade makinası, 5.000 manuel toplama noktasıyla birlikte toplam 7.000 depozito iade noktasında vatandaşın hizmetine sunulacak. Depozito Yönetim Sisteminin hayata geçmesi ile birlikte;

• İlk etapta 20 milyar şişe geri dönüşüme kazandırılacak.
• 37 bin ton sera gazı emisyonu azaltacak.
• 1.3 milyar kWh enerji, 3.6 milyon varil petrolden tasarruf sağlanacak.
• 20 yılda ekonomiye 100 milyar kazanç, 20 bin vatandaşımıza yeni istihdam alanları açılacak.

PROGRAM AKIŞ

09.00 – 10.00 Kayıt, Karşılama Ve İkram

10.00 – 10.30 Etkinliklerin Başlangıcı

10.30 – 12.00 ‘‘İklim İçin Gençlik Hareketi” Paneli

12.00 – 13.30 Öğle Arası

14.00 – Hanımefendi’nin Alana Teşrifleri

14.00 – 15.00 Hanımefendi’nin Fuaye Alanı Ziyareti Ve Masterchef Etkinliği

15.00 – 17.00 3. Sıfır Atık Zirvesi Ve Ödül Töreni

15.00 – Sıfır Atık Mavi Filmi Ve Açılış Gösterisi (Tiyatro Performansı)

15.05 – 2 İklim Elçisi Konuşması
Başak Gençler
Süleyman Emre Mutoğlu

15.10 – Lübnan Çevre Bakanı Sayın Nasser Yassin

15.15 – Sri Lanka Çevre Bakanı Naseer Ahamed

15.20 – Sn. Murat Kurum Konuşmaları

15.30 – Sıfır Atık 5. Yıl Filmi

15.35 – Sn. Emine Erdoğan Hitapları

16.00 – Sıfır Atık Ödül Töreni

17.00 – Kapanış

“Sıfır Atık Nedir?”

Sıfır Atık Projesi, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın eşi Emine Erdoğan’ın himayelerinde Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’nca 2017’de başlatıldı.

“Sıfır Atık”; israfın önlenmesini, kaynakların daha verimli kullanılmasını, atık oluşum sebeplerinin gözden geçirilerek atık oluşumunun engellenmesi veya minimize edilmesi, atığın oluşması durumunda ise kaynağında ayrı toplanması ve geri kazanımının sağlanmasını kapsayan atık yönetim felsefesi olarak tanımlanan bir hedeftir.

Bu hedefle, 154 bin bina ve yerleşkede sıfır atık yönetim sistemine geçiş sağlandı. 81 il için “Sıfır Atık Yönetim Sistemi Planları” hazırlandı.

Sıfır atığı bir hayat tarzına dönüştürmek için 18 milyon kişiye eğitim verildi. Milli Eğitim Bakanlığı ile beraber; çevre, sıfır atık ve iklim değişikliği başlıkları eğitim-öğretim müfredatına girdi.

“Sıfır Atık Yönetim Sistemi nasıl işler?”

Sıfır Atık hedefine ulaşmakta kullanılacak sistem ‘Sıfır Atık Yönetim Sistemi’dir.

Bu sistem atık oluşumunun önlenmesinden başlayarak;

Atıkların azaltılması,

Kaynağında ayrı biriktirilmesi,

Ayrı şekilde toplanması,

Geri dönüştürülmesi ve işlenmesi süreçlerini içine alır.

“Sıfır Atık Sistemi’nin kurum ve kuruluşlardaki işleyişi nasıl oluyor?

Kurum ve kuruluşlarda:

Atıkların kaynağında ayrılması,

Geçici depolama alanlarında türüne göre biriktirilmesi,

Toplanan atıkların türüne göre atık işleme tesislerine gönderilmesi,

Organik atıkların komposta dönüştürülmesi,

Tek kullanımlık kullan-at ürünlerin kullanımının azaltılması,

Enerji ve su verimliliği konularında yapılabilecek çalışmaların analiz edilmesi,

Gıda israfının önlenmesi ve oluşan gıda atıklarının değerlendirilmesi ile gerçekleşir.

“Sıfır Atık Belgesi nedir?”

Sıfır Atık Projesi, 11. Kalkınma Planında bir devlet politikası haline geldi. Ülkemiz genelinde, 154 bin kurum ve kuruluş binasında sıfır atık yönetim sistemi uygulanmaya başlandı.

Sıfır Atık Yönetmeliği çerçevesinde sıfır atık yönetim sistemini kuran bina ve yerleşkelere ve mahalli idarelere Bakanlıkça 12 Ocak 2020 itibariyle “Temel Seviye Sıfır Atık Belgesi” verilmeye başlanmıştır.

Bu kapsamda, 112.000 kurum/kuruluş binasına Temel Seviye Sıfır Atık Belgesi verilmiştir.

“Doğada kaybolması 1000 yıl süren plastik poşetlerin, ortalama kullanım ömrünün sadece 15 dakika olduğunu biliyor muydunuz?

Geri dönüşüm oranı yüzde 1’lerde seyreden plastik poşetlerin ortalama kullanım ömrü sadece 15 dakikadır.

Çevre kirliliğinin önlenmesi, çevre duyarlılığı için farkındalık oluşturulması ve kaynakların verimli yönetimi amacıyla kullanım ömrü ortalama yalnızca 15 dakika olan plastik poşetlerin ücretlendirilmesi sağlanmıştır.

Sektördeki veriler, ücretli plastik poşet uygulamasına geçtiğimiz 1 Ocak 2019’dan 2021’e kadar olan aralıkta plastik poşet kullanımının yaklaşık yüzde 65 düştüğünü gösteriyor.

Ücretli poşet uygulamasıyla bugüne kadar plastik poşet kaynaklı 550.000 ton plastik atığın oluşumu engellenmiş oldu. Bu azalmayla ülkemizde plastik poşet üretimi için gerekli plastik hammadde ithali de önlenmiş ve yaklaşık 3,8 milyar Türk lirası tasarruf edilmiş olmakla birlikte yaklaşık 23.000 ton sera gazı salımı da engellendi.

“2023’ün sonuna kadar tüm illerde 7 bin depozito iade noktası hizmete sunulacak”

Türkiye Çevre Ajansı Depozito Bilgi Yönetim Sistemi çalışmalarında sona geldi. 2023 yılı itibarıyla kademeli olarak Türkiye’nin dört bir yanında sistem işlemeye başlayacak.

2023’ün sonuna kadar tüm il ve ilçelerimizde en az 2.000 depozito iade makinası, 5.000 manuel toplama noktasıyla birlikte toplam 7.000 depozito iade noktasında vatandaşın hizmetine sunulacak.

Depozito Yönetim Sisteminin hayata geçmesi ile birlikte;

İlk etapta 20 milyar şişe geri dönüşüme kazandırılacak.

37 bin ton sera gazı emisyonu azaltacak.

1.3 milyar kWh enerji, 3.6 milyon varil petrolden tasarruf sağlanacak.

20 yılda ekonomiye 100 milyar kazanç, 20 bin vatandaşımıza yeni istihdam alanları açılacak.

“Arıtılmış atık su kullanımında artış!”

Tarım ve Sanayi başta olmak üzere tüm sektörlerde suyun verimli kullanılması sağlanarak drenaj suları ve arıtılmış atık suların yeniden kullanım oranı bu yılın ilk yarısında yüzde 4’e ulaştı.

2030 yılında hedef yüzde 15’e çıkarmak.

“Okullarda Sıfır Atık”

Sıfır Atık Eğitim Projesi kapsamında 2019 yılında Ankara’da yapılan pilot uygulama ile 74 bin ilkokul seviyesindeki çocuğa ulaşılmıştır. 2019 yılından bu yana Tetra Pak Türkiye desteğiyle yaygınlaşma çalışmalarına devam edilmiş; okul öncesi ve ilkokul seviyesinde, 46 ilde yaklaşık 5 bin 200 sınıfta 114.000 çocuğa daha ulaşılmıştır.

Sıfır Atık Eğitim Portalı’na 2019 yılından bu yana yaklaşık 100 bin öğretmen üye olmuş ve portal aracılığıyla yaklaşık 402.200 çocuğa ulaşılmıştır.

“Üniversitelerde Sıfır Atık: Yeşil Kampüs”

101 üniversite sıfır atık yönetim sistemini kurarak ‘Temel Seviye Sıfır Atık Belgesi’“ aldı. Her bir kampüste; enerji kaynaklarını verimli kullanılması, yenilenebilir enerji ve sıfır atık uygulamalarının yaygınlaştırılması için 2Sürdürülebilir ve İklim Dostu Kampüs Oluşturulması Alanında İş Birliği Protokolü’ Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı ile YÖK arasında imzalandı. Bakanlıklar ve YÖK arasında kurulan komisyonla Yeşil Kampüs için çalışmalar başladı.

“Döngüsel Ekonomi Eylem Planı”

“Önle-Azalt-Yeniden kullan-Geri dönüştür”

Tüm sektörel politikalara yön veren sürdürülebilir bir atık yönetimine ilişkin strateji ve eylem planlarıyla önle-azalt-yeniden kullan-geri dönüştür yaklaşımına dayanan “Döngüsel Ekonomi Eylem Planı” çalışmaları sürüyor.

“Bakanlığın, Çevre Dostu hedefleri”

Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Başkanlığınca enerji santralleri için 300 milyon metrekare hazine arazisi rüzgar ve güneş enerji santrallerini kurmak için kamuya ve özel iştiraklere sunulacak.

Öncelikli konulardan biri de yenilenebilir enerji kaynaklarının artırılması. Bakanlık sadece son iki yılda yatırımların % 98’ini yenilenebilir enerji kaynaklarına ayırdı. 2053’de net sıfır emisyon hedefi doğrultusunda kömürden üretilen enerji kaynaklı emisyonun düşürülmesi için 2023 yılı sonuna kadar yol haritası hazırlanacak. Böylece temiz enerji kapasitesi artırılırken, fosil yakıtların azaltılması için önemli bir adım atılmış olacak.

Yine hidrojenden enerji üretimine, depolanmasına ve dağıtılmasına yönelik teknolojiler geliştirilecek; enerjiden sanayiye ulaştırmadan tarıma birçok alanda kullanımı artırılacak.

Sürdürülebilir ve çevreci ulaşım türlerini, mikrobiliteyi teşvik edecek yatırımlar her geçen gün artırılıyor. Yürüme, scooter, bisiklet, elektrikli araçlar, raylı sistemlerle sağlanacak bir ulaşım ağı hedefiyle 2023 yılında 3000 km bisiklet yolu, 5000 km yeşil yürüyüş yolu hedefleniyor.

“Kamu Binalarında Enerji Verimliliği Projesi ile enerji tasarrufu”

Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı Yapı İşleri Genel Müdürlüğü tarafından Dünya Bankası kredisi ile yürütülen ‘Kamu Binalarında Enerji Verimliliği Projesi’ Mart 2020’de hayata geçirilerek kamu binalarında konfor oranını artırarak, enerji tüketimini ve karbon emisyonunu azaltmaya yönelik çalışmalar başlatıldı.

Proje kapsamında bugüne kadar; 8 farklı kuruma ait, 35 farklı ilimizde ve toplam 80 farklı yerleşke de 565 binada enerji verimliliği projesi başlatılmıştır. Bunlar; kimi etüt ya da projelendirme safhasında kiminin inşaatları devam etmekte, bazıları ise tamamlanmıştır.

Bugüne kadar KABEV projesi uygulaması tamamlanmış yapılarımız ile ortalama yıllık 38.139.845 KW enerji tasarrufu, 15.852 tonCO2/Yıl emisyon azaltımı sağlanmıştır.

Bu tasarrufun karşılığı 114.441.931,00 TL dir. Yani tasarruf ettiğimiz enerji, 2724 hanenin bir yıllık enerji ihtiyacı kadardır. Ayrıca; bu yapılan C emisyonu azaltımı ile yılda 5372 yetişmiş ağacı korumuş olduk.

“Sanayide YEŞİL DÖNÜŞÜM”

Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’nın başlattığı Yeşil Kalkınma Hamlesinin en önemli itici gücü sanayidir. 2023 sonuna kadar Yeşil OSV ve Yeşil Endüstri Bölgeleri yaygınlaştırılacak.

Üretimlerini çevre, enerji ve kaynak verimliliği açısından en temiz tekniklerle gerçekleştiren sanayi tesisleri için: “Sanayide Yeşil Dönüşüm Belgesi”verilecek.

Sanayi tesislerinin iklim ve çevre dostu üretim yapmalarını teşvik ederek, yeşil dönüşüm çerçevesinde tüm sanayi bölgelerinde sıfır atığı merkeze alan, insanı merkeze alan yeşil kalkınma hedefimize uygun hale getirilecek. Hedef tüm organize sanayi bölgelerini ‘Yeşil OSB’ye çevirmek.

Sanayide yeşil dönüşümde yeni bir sayfa açılarak, enerji ve kaynak verimliliğini, hava, su ve toprak için sıfır kirlilik prensibini gösteren tesislere, çevresel üretimin göstergesi olarak ‘Sanayide Yeşil Dönüşüm Belgesi’ düzenlenecek.

Çevreci bir yaklaşımla bu belgeyi alan tesislerin çevresel taksonomi kriterlerini karşılayarak, çevre yatırım fonlarından ve yeşil finansman imkanlarından faydalanmaları için gereken adımlar atılacak. Sanayi üretimimizin yüzde 45’ini oluşturan OSB’ler yeşil dönüşümde öncü olacaklar.

“Sıfır Atık Hareketinin kazançları ne oldu?”

5 yıllık süreçte atık yönetimi alanında ekonomik manada 62.2 milyar Türk Lirası kazanç sunan hareketin geri kazanılarak ikincil hammadde sıfatı ile tekrar değer zincirine katılan bu maddeler çevresel açıdan da birçok fayda sunmuştur.

Hammaddeden ziyade geri kazanılmış ürünlerin girdi olarak kullanılması ile üretimde daha az enerji ve su kullanılması, depolama alanından tasarruflar, doğal kaynakların korunması, hava kirleticileri ile seragazı gibi olumsuz emisyonların önlenmesi bu faydalardan bazıları.

Projenin başlangıcından bu yana;

20,4 milyon ton kağıt-karton

5,4 milyon ton plastik

2,3 milyon ton cam

Yarım milyon ton metal

5,2 milyon ton organik ve diğer geri dönüştürülebilir atık

olmak üzere toplamda yaklaşık 33,8 milyon ton geri kazanılabilir atık Bakanlıktan lisans almış işletmelerce geri kazandırıldı.

Geri kazanılan bu atıklar ile;

195 bin ailenin bir yıllık enerji kullanımına eş değer 530 milyon kilovatsaat enerji tasarrufu,

2 milyon hanenin bir yıllık su kullanımına eşdeğer 572 milyon metreküp su tasarrufu,

1 metre yüksekliğinde 9 bin 288 futbol sahası genişliğine eş değer 69 milyon metreküp depolama alanından da tasarruf,

Yıllık bazda 850 bin aracın trafikten çekilmesi manasını taşıyan 3,9 milyon ton sera gazı salımının önlenmesi,

Hong Kong’un karasal alanının iki katına sahip bir ormanlık alanın korunması anlamına gelen 1,95 milyon dekarlık orman alanına eş değer 347 milyon ağaç kesilmesinin önlenmesi,

2022 yılının ilk 6 ayında BTC boru hattında taşınan petrol miktarını temsil eden ve 98 milyon araç deposuna eş değer 87 milyon varil petrol ile 650 milyon ton hammaddeden tasarruf sağlanmıştır.

Toplanan atıklardan 62,2 milyar TL ekonomik kazanç sağlandı

Sıfır Atık projesi çatısı altında uygulanan tüm bu çalışmalarla; 2017 yılında %13 olan geri kazanım oranı %27,2’ye çıkarıldı. Hedef 2023 yılında bu oranı önce %35’e, 2035 yılında % 60’a çıkarmak.

Sıfır Atık Hareketiyle;

Metan gazı içeren depo gazları toplanarak 1,5 milyon konutun yıllık elektrik ihtiyacı karşılanıyor.

Son 20 yıllık süreçte düzenli depolama tesis sahası 6 kat artışla 91’e çıkarılırken, hizmet verilen nüfus oranı da 3,5 kat artışla yüzde 23’ten yüzde 89’a yükseltildi.

Geri toplama değeri; 2020 yılı atık pil ve akümülatör miktarı 32.601 ton, artık elektrikli ve elektronik eşyalar 62. 153 ton olarak belirlendi.

Belediyelerde düzenli depolama tesisi hizmeti; 2002’de yüzde 23, 2022’de yüzde 89’a çıktı. 2023 yılında ise tüm belediyelerde düzenli depolama tesisi hizmeti verilmesi hedeflenmektedir.

“Sıfır Atık hareketi ile ayrıştırılan organik atıklar çevreyi kirletmek yerine, bahçelerimizi güzelleştirmeye başladı”

Ayrıştırılan organik atıkların geri dönüştürülmesi, toprakta yetiştirilecek bitkiler için son derece önemli olan besin elementlerini tekrar toprağa kazandırılması anlamına gelir. Organik atıkları tekrar toprağa kazandırmak, kompost yani doğal gübre oluşturmakla mümkün olur. Elde edilen gübreyle doğal bitkiler oluşturulur.

“Sıfır Atık Mavi Hareketi nedir?”

Ülkemiz; deniz ve kıyılarının doğal güzellikleri, tarihi ve kültürel kaynakları, biyolojik çeşitliliği ile hem su altı hem de su üstü canlı ve cansız varlıkları açısından dünyanın en zengin ülkelerinden birisidir.

2050 yılında denizde balıktan çok plastik görüleceği tahmin ediliyor…

Deniz çevresini ve ekosistemini en çok tehdit eden unsurların başında deniz çöpleri gelmektedir.

Deniz çöplerinin büyük bir kısmını ise plastikler oluşturmaktadır.

Tüm dünyada yılda en az 8 milyon ton plastik atık denizlere ulaşmakta ve deniz çöpü haline gelmektedir. 2050 yılında denizlerde balıktan daha çok plastik bulunacağı tahmin edilmektedir.

Deniz çöplerinin azaltılmasına yönelik uygulamaların sistematik bir şekilde yürütülmesi, bilinirliğinin sağlanması ve toplumda bu konuda bir duyarlılığın oluşturulması amacıyla, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın eşi Emine Erdoğan’ın himayelerinde 10 Haziran 2019 tarihinde İstanbul’da “Sıfır Atık Mavi Hareketi” başlatılmıştır.

Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı da bu projenin paydaşları arasında yer alıyor.

Sıfır Atık Mavi Hareketi ile;

Deniz ve su kaynaklarımıza gelen atıkların %80’inden fazlası esas itibari ile karasal kaynaklı. Dolayısı ile mavi vatan olarak nitelediğimiz ve aldığımız her iki nefesten birisini sunan denizlerimizin korunması için denize kıyısı bulunan 28 ilimizde etkin deniz çöpü yönetimi için 2020 yılında il bazlı eylem planları hazırlandı.

“Sıfır Atık Mavi Hareketi” ve deniz çöpleri il eylem planlarının uygulanmasıyla 2019 yılından 2022 yılı itibarıyla yaklaşık 180.000 ton deniz çöpü toplanarak bertarafa gönderilmiştir.

Gemilerden kaynaklanan atıkların denize verilmesini önlemek amacıyla faaliyet gösteren atık kabul tesisi sayısı da bu süreçte 332’e ulaşmıştır. Yapılan iyileştirmelerin meyvesini mavi bayrakla taçlandıran ülkemiz bu noktada 2022 yılında 531 mavi bayraklı plaj, 24 marina, 5 yat ve 15 turizm teknesi ile dünyada üçüncü sırada yer almıştır.

“30 MART SIFIR ATIK GÜNÜ”

Türkiye’nin iklim değişikliği ile mücadele ve sürdürülebilir kalkınma planları kapsamında sunduğu “Sıfır Atık” kararı BM Genel Kurulunda kabul edildi. Böylelikle bu kararla 30 Mart Uluslararası Sıfır Atık Günü olarak ilan edildi.

Sayın Emine Erdoğan Hanımefendi, geçtiğimiz Eylül ayında BM Genel Sekreteri ile bir araya gelmiş, iklim kriziyle mücadele kapsamında “Küresel Sıfır Atık İyi Niyet Beyanını” imzalamıştı. Türkiye’nin iklim değişikliği ile mücadele ve sürdürülebilir kalkınma planları kapsamında Birleşmiş Milletlere sunmuş olduğu “Sıfır Atık” kararı Genel Kurulda kabul edildi.

105 ülkenin destek verdiği bu karar sonucunda, bundan böyle her yıl 30 Mart günü, Uluslararası Sıfır Atık Günü olarak, tüm dünyada kutlanacak. Böylece tüm çevre projelerimizin çatısı olan Sıfır Atık Hareketinin, artık küresel bir çevre hareketi olduğu BM Genel Kurulu kararıyla da desteklenmiş oldu. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum kararı duyururken Sıfır Atık hareketinin Türkiye Yüzyılı’nın en büyük çevre hareketi olarak tanımladı, bir dünya markası haline geldiğini söyledi.

“SIFIR ATIK PROJESİNE ÖDÜLLER”

BM Mükemmellik Ödülü Akdeniz Parlamenter Meclisinde Sıfır Atık Projesi 16. Genel Kurulu’nda yüzlerce proje arasından birinciliğe layık görüldü ve Mükemmellik Ödülü’nü aldı. Ayrıca, Emine Erdoğan’a, sıfır atık projesi ile iklim konusunda gösterdiği öncülük dolayısıyla Dünya Bankasınca ilk kez verilen “İklim ve Kalkınma Liderlik Ödülü” takdim edildi.

Sayın Emine Erdoğan dünyada çevre konusuna eğilim gösteren ender First Ladylerden olmuştur. Bu çabaları uluslararası camiadan da takdirle karşılanmıştır. Bu itibarla, 2018 yılında Birleşmiş Milletler Tarım ve Gıda Örgütü (FAO), 2021 yılında Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı, aynı yıl BM Habitat, 2022 yılında Akdeniz Parlamenterler Meclisi, son olarak da 2022 yılında Dünya Bankası tarafından sürdürülebilir kalkınmaya verdiği destek dolayısıyla sıfır atık hareketine ödüller takdim edilmiştir.

Hareket aynı zamanda, 2019 yılında Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütünün (OECD) Türkiye’nin Çevresel Performansının Gözden Geçirilmesi konulu raporunda ‘Umut Vadeden Proje’ olarak örnek gösterilmiştir.

Kasım 2018 “Güçlü Ekonomi ve Yeşil Bir Doğa İçin” temasıyla Cumhurbaşkanlığı Millet Kongre ve Kültür Merkezi’nde düzenlenen “Sıfır Atık Zirvesi”nde BM Gıda ve Tarım Örgütü (FAO) Orta Asya Alt Bölge Koordinatörü ve Türkiye Temsilcisi Viorel Gutu tarafından Emine Erdoğan Hanımefendiye çevre duyarlılığı projeleri nedeniyle 17 Ekim Dünya Gıda Günü vesilesiyle, FAO’nun ‘Sıfır Atık, Sıfır Açlık’ temalı bir ödülü takdim edilmiştir.

Mart 2021 tarihinde Birleşmiş Milletlerin 17 Sürdürülebilir Kalkınma Amacından 12.’si olan “Sorumlu Üretim ve Tüketim” amacına yaptığı önemli katkılarından dolayı Sıfır Atık Hareketi için Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP) Türkiye Mukim Temsilcisi Claudio Tomasi tarafından “Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları Eylem Ödülü” Emine Erdoğan Hanımefendiye takdim edilmiştir.

Haziran 2021 tarihinde himayesinde yürütülen “Sıfır Atık Projesi” ve çevreye katkılarından dolayı, BM İnsan Yerleşimleri Programı (Habitat) Başkanı Maimunah Mohd Sharif tarafından Emine Erdoğan Hanımefendiye, “Waste Wise Cities Global Champion (Atık Alanında Akıllı Şehirler Küresel Şampiyonu)” ödülü takdim edilmiştir.

Ülkemizin 2005 yılından bu yana “ana katılımcı” olarak temsil edildiği Akdeniz Parlamenter Asamblesi (AKDENİZ-PA, PAM), bölgenin karşı karşıya olduğu sorunlara ortak çözümler bulmak için üye ülkeler arasında iş birliğini geliştirme misyonuyla Akdeniz bölgesinde merkezi bir aktör konumundadır. AKDENİZ-PA (PAM) tarafından Bölgede diyalog ve iş birliğini güçlendirmek amacıyla bölge halkları arasında köprüler kurmaya yönelik önemli çalışmalar yapmış kişi, organizasyon ve de kuruluşlara ödül verilmektedir.

Dışişleri Bakanlığımızın önerisi doğrultusunda, 2022 yılında verilecek AKDENİZPA Ödülü için “Türkiye Sıfır Atık” projesi ülkemiz adına aday gösterilmiş ve 9-10 Mart’ta Dubai’de düzenlenen 16. Genel Kurul Toplantısında 21 ülke arasında birinci seçilerek ödüle layık görülmüştür.

Dünya Bankası tarafından sıfır atık hareketi çerçevesinde iklim değişikliği ile mücadeleye verilen katkı ve sürdürülebilir kalkınmayı desteklemesi dolayısıyla 21 Temmuz 2022 tarihinde bu yıl ilk kez verilmeye başlanan İklim ve Kalkınma Liderliği Ödülü hareketin savunusu Hanımefendi Sayın Emine Erdoğan’a takdim edilmiştir.

Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri Antonio Guterres ve Emine Erdoğan Hanımefendi tarafından iklim kriziyle mücadele kapsamında Küresel Küresel Sıfır Atık İyi Niyet Beyanı’nı imzalandı. Bu çerçevede Sayın Emine Erdoğan’ın BM çatısı altında sıfır atığı hedefleyen çalışmanın küresel liderliğini yürüteceği belirtilmiş ve “Sıfır Atık Projesi”nin dünyada yaygınlaştırılması için BM ülkelerine çağrıda bulunulmuştur.

“DÜNYA ORTAK EVİMİZ KİTABI”

Emine Erdoğan öncülüğünde 28 çevre gönüllüsünün ilham veren hikâyelerinin yer aldığı “Dünya Ortak Evimiz” kitabı hazırlandı. Aralarında sanatçı, sporcu ve çevre aktivistlerinin de olduğu çok özel bir yazar kadrosu tarafından kaleme alınan kitabı Emine Erdoğan, “Kitaptaki her bir satırın yepyeni pencereler açacağına inanıyorum. Umarım o pencerelerden, umut dolu bir dünyanın geleceğini seyrederiz.” Sözleriyle anlatmıştı.

“Sıfır Atık ile ilgili tüm bilgiler web adresinde”

2018 yılında proje farkındalığının oluşturulması ve başarı düzeyinin arttırılması amacıyla, bilgilendirici, fonksiyonel ve yönlendirici olarak “sifiratik.gov.tr” web sayfası hazırlanmıştır. .